مفاتیح الجنان کلیدی برای عاقبت بخیری

مَفاتیحُ الجِنان

بی شک بزرگ ترین و پر مخاطب ترین کتاب دعا در میان شیعیان می باشد این کتاب رایج به معنای کلید های بهشت ها معنی دارد و از تالیفات شیخ عباس قمی نویشنده برجسته اسلام است.

این ادعیه شامل بخش های دعا ، مناجات ، زیارات ، اعمال مخصوص ایام سال و ماه و آداب و رسوم دینی است که از پیامبر اسلام و ائمه مطهر نقل شده است.

طبق آنچه در دست است اولین مفاتیح در مشهد الرضا علیه السلام در سال1344 منتشر شده است.و درمدت زمان اندکی به صورت همه گیر شد و در هر خانه و دکان و اماکن مذهبی در دست رس بود. و غالبا تنها منبع مورد مراجعه بسیاری از شیعیان جهان برای اعمال مستحبی و در مناسبت‌های مذهبی است. مشهورترین ترجمه آن به فارسی از مهدی الهی قمشه‌ای است. محدث قمی، کتاب الباقیات الصالحات را نیز با همان مضمون ادعیه، زیارات و نمازها به مفاتیح افزوده که در بیشتر نسخه‌ها در حاشیه مفاتیح درج شده است.

این کتاب در قرن 14 قمری به تحریر در آمده است و بعد از قرآن رایج  ترین کتاب مذهبی در میان شیعیان است.

مولف این کتاب از عالمان شیعه در زمینه حدیث، تاریخ و خطابه است که مفاتیح را در سه موضوع ادعیه شامل دعاها و اذکارومناجات است. که از مهم ترین آن دعای جوشن کبیر ،جامعه کبیره ،ابو حمزه ثمالی ،مناجات شعبانیه ،مناجات امیرالمومنین، دعای مشلول ، دعای مجیر و دعای سمات است.

و در باب دوم اعمال سالیانه است که برجسته ترین آنها را باید اعمال ماه رمضان ،اعمال ماه شعبان ،اعمال ماه رجب ،اعمال روز عرفه ،اعمال للیه الرغائب ،اعمال اعیاد قربان، غدیر و فطر بدانیم.

و در باب آخر که آن را زیارات نام گزاری کرده اند باید به زیارت عاشورا ،زیارت آل یاسین، زیارت ائمه بزرگوار هرکدام جدا گانه و همچنین زیارت اماکن متبرک مثل بقیع ،مسجد کوفه ،مسجد سهله اکتفا کرد.

از نوع چاپ و ترتیب و ساختار کتاب باید به این نکته اشاره کرد که معمولا در ابتدای مفاتیح ها چندین سوره از کلام الله مجید قرار دارد که عموما شامل : سوره های یس، الرحمن، واقعه، ناس و فلق نام برد.

در ۹ خرداد ۱۴۰۲ش برابر با ۱۰ ذی‌القعده ۱۴۴۴ق همایشی به‌‌مناسبت یکصدمین سال نگارش مفاتیح برگزار شد در این همایش از نسخه چاپی جدیدی رونمایی شد که بر اساس نسخه‌ای به‌خط طاهر خوشنویس که به‌صورت دست‌نویس توسط شیخ عباس قمی تصحیح شده است. و اختلاف نسخه‌های آن با توضیحات در پاورقی درج شده است. دعاها فرازبندی شده و برای هر فراز، شماره‌ای در نظر گرفته شده است. از علائم نگارشی مثل نقطه، ویرگول، نقطه ویرگول و... نیز استفاده شده است.

مفاتیح به زبان‌های دیگر از جمله انگلیسی (دست‌کم چهار ترجمه)، فرانسوی، ترکی، اردو و اسپانیایی نیز ترجمه شده است.