توسعه حرم‌های مطهر برپایه دانش و هنر ایرانی+فیلم

محمد جلال‌مآب صبح امروز در آیین افتتاحیه همایش بین‌المللی ساخت، بازسازی و توسعه عتبات عالیات در سالن همایش‌های دانشگاه اصفهان گفت: دانش برآمده از علوم انسانی، اجتماعی و فرهنگی در کنار تجربه فنی، مهندسی و هنری استادکاران، می‌تواند در قالب یک نظم میان‌رشته‌ای در خدمت توسعه حرم‌های مطهر قرار گیرد.

جلال‌مآب افزود: اگرچه گام‌هایی برای راه اندازی این رشته در برخی دانشگاه‌ها برداشته شده، اما انتظار می‌رود استان‌های شاخص در زمینه هنر، دانش و فن بازسازی حرم‌ها پیشگام این مسیر مهم باشند.

وی با اشاره به سابقه طولانی حضور فرهنگی، علمی و هنری ایرانیان در عتبات، گفت: از حوزه‌های علمیه گرفته تا کاشی‌کاری، فرش‌بافی، ضریح‌سازی، گچ‌بری، خاتم‌کاری و هنر‌های دیگر، ایرانیان همواره نقش محوری در زیباسازی و بازسازی این مکان‌های مقدس داشته‌اند بطوریکه این حرم‌های مطهر با هنر استادکاران، علما و هنرمندان ایرانی جلوه دوچندان گرفته‌اند.

رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات، توسعه حرم‌ها را تنها محدود به ابعاد فنی و مهندسی ندانست و تاکید کرد: این فضا‌ها متناسب با نیاز نسل‌های آینده طراحی شوند.

وی گفت: انتظار می‌رود دانشگاه‌ها در پاسخ به پرسش‌های زیربنایی و راهبردی ستاد بازسازی نقش فعال‌تری ایفا کنند و این همکاری‌ها در قالب نشست‌ها و پژوهش‌های آینده استمرار یابد.

وی از نمایندگی ولی‌فقیه در استان، استاندار اصفهان، نمایندگان مجلس و مقام‌های استانی به سبب حمایت از برگزاری این رویداد علمی و معنوی تقدیر کرد و افزود: از استادان، محققان و صاحب‌نظران مراکز علمی و پژوهشی کشور که با ارائه مقاله و مشارکت فعال در این همایش در تولید ادبیات علمی این حوزه سهم داشتند، سپاسگزارم و امیدوارم این همکاری‌ها در آینده در قالب نشست‌ها و فعالیت‌های پژوهشی ادامه یابد و فصلی نو در این مسیر ارزشمند گشوده شود.

جلال‌مآب هدف همایش را بازخوانی تاریخی تلاش‌های دوستداران اهل‌بیت (ع) در بازسازی عتبات دانست و اظهار کرد: ارادت به اهل‌بیت و ساخت و ساز حرم‌ها از جنس عشق و محبت است و مرز جغرافیا نمی‌شناسد. نقش ایرانیان در این مسیر نافی نقش دیگران نیست، بلکه میدان مسابقه در خیرات است. همان‌گونه که فرمانده شهیدمان، سردار سلیمانی، تعبیر کردند، توسل به اهل‌بیت توسل به منبع زیبایی‌هاست و در این مسیر، هویت‌ها در کوثر اهل‌بیت محو می‌شود و زیبایی‌ها در تنوع جلوه می‌کنند.

وی با یادآوری خاطره‌ای از شهید حاج قاسم سلیمانی گفت: ۲۲ سال پیش، در بحبوحه رویداد‌های عراق، سردار سلیمانی در جوار حرم امیرالمؤمنین (ع) ایستاد و با دیدن گرد و غبار آستان مقدس، در‌های شکسته و کاشی‌های فرو ریخته، آرزو کرد که گامی در راه بازسازی و نوسازی این حرم‌های مطهر بردارد. شاید آن روز گمان نمی‌کرد روزی فرزندان و یارانش در ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، وارد مرحله طراحی و توسعه این حرم‌ها شوند. امروز طرح توسعه حرم علوی با افتتاح صحن و شبستان حضرت فاطمه زهرا (س) و طرح توسعه حرم حسینی با احداث صحن و شبستان حضرت زینب (س) در مراحل پیشرفت و بهره‌برداری است، همچنین طرح‌های توسعه در کاظمین، مسیب، مدائن، شهر بلد و حتی سامرا، که زمانی آرزویی دور می‌نمود، در حال تحقق است.

رئیس ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات کشور با اشاره به سابقه طولانی حضور ایرانیان در این مسیر افزود: از آغاز حضور و مشارکت ایرانیان در بازسازی حرم‌های اهل‌بیت (ع) بیش از هزار سال می‌گذرد و جز در دوره‌های کوتاه، این ارتباط و همکاری همواره تداوم داشته است. این حضور نه‌تنها فرهنگی و معنوی، بلکه علمی و هنری نیز بوده است. نجف، کربلا، کاظمین و دیگر شهر‌های مقدس، بدون حسینیه‌ها و محله‌های ایرانیان، چه سیمایی می‌داشتند؟ اگر کاشی معرق اصفهان، فرش تبریز و کاشان، قلم‌زنی اصفهان، خاتم شیراز و هنر استادکارانی، چون فرشچیان، تامسن، ندیمی و محمدی نبود، حرم‌ها از چه زیبایی‌هایی محروم می‌ماندند؟

جلال‌مآب ادامه داد: این حضور هزارساله، علاوه بر برکات فرهنگی و معنوی، موجب رشد فنی، مهندسی و هنری در میان جوانان ایران و عراق شده است و جلوه‌ای از همکاری تمدنی در سایه عشق به اهل‌بیت (ع) است.

وی در ادامه با طرح پرسش‌هایی اساسی گفت: اکنون باید بیندیشیم حرم‌محور بودن توسعه به چه معناست؟ حرم‌های آینده چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟ حرم هوشمند چیست و نسل‌های آینده از فضای زیارت چه انتظاراتی دارند؟ نقش حرم‌ها در توسعه پایدار شهر‌های مذهبی چیست؟ پاسخ به این پرسش‌ها وظیفه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی است تا تاریخ، چراغ راه آینده باشد.