مرقد مطهر امام حسین (ع) در عصر علویان طبرستان
در نهم ذی الحجه سال ۲۷۳ (ه.ق) و در حالی که زائران در درتا۔ امام (ع) گرد آمده بودند، بنایی که منتصر بر آن آرامگاه شریف ساخته بود به یکباره فروریخت. چنین می نماید در حالی که مردم برای زیارت مختصر عس شرفاه در حرم امام حسین (ع) گرد آمده بودند بنا بر سر آنان خراب شد و جمعی فراوان که بدین مناسبت آنجا آمده بودند از میان رفتند.
از جمله کسانی که در آن حادثه ، حضور داشته و جان به سلامت برده، ابوعباد الله محمد، پسر عمران ، پسر حجاج است و چنان که از سیاق خبر پیداست، از سرشناسان کوفه بوده چون پسر عمویش ابوالحسن علی، پسر حسن، پسر حجاج که آخرین سند این روایت به شمار می رود، نقل کرده است که: با گروهی از بزرگان کوفه از جمله عباس، پسر احمد عباسی در حضور پسر عمویش ابوعبدالله محمد ، پسر عمران، پسر حجاج نشسته و همگی آمده بودند تا سلامت او را ، تبریک و تهنیت بگویند. زیرا هنگام سقوط سقف حرم امام حسین (ع) در ذیحجه سال (۲۷۳ ه) حضور داشته است.(1)
این تمام آن چیزی است که ما، راجع به این رویداد اسف بار به دست آمده است. بدون اینکه بشود مطمئن بود این اتفاق در مثل چنان زیارت عظیم و باشکوهی، طبیعی و معمولی بوده و به دور از دخل و تصرف هئیت حاکمه و تنها به دلیل سستی پایه ها و عیب و نقص بنیان، سقف ساختمان خود به خود فروخته است.
البته روشن نیست آیا این بنا به خودی خود و به صورت طبیعی فرو ریخته و کسی در آن دخالت نداشته و یا آن که دستهای سیاست و دستگاه حاکم در این ماجرا نقش داشته و حکومت که نمی خواسته است، همانند دوره های زمامداری منصور، هارون و متوکل آشکارا به تخریب مرقد سرور شهیدان دست یازد، حیله ای ساخته و سبب شده است بنا به صورتی ابهام آمیز ویران شود. در همان روز گار «حسن بن زید علوی» ملقب به داعی کبیر از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) حاکم طبرستان و دیلم به زیارت مرقد مطهر حسینی رفت و طرح گسترده ای را برای مرقد حسینی تهیه دید و بنای مسجدی را کنار حرم آغاز کرد. ليكن دوران عمرش به سر آمد و به سال ۲۷۱ (ه. ق) در گذشت. پس از او برادرش محمد بن زید علوی ملقب به داعی صغیر حاکم طبرستان شد.
او طرح را ادامه داده(2) و این کار را «محمد ورد القطان» انجام داد. او قبه با شکوهی بر فراز قبر سيد الشهدا ساخت و در مجاورت آن ، دو ساختمان با سقف چوبی بنا کرد تا زائران بتوانند بالای سر امام به زیارت بپردازند و زیارت در برابر راس شهیدان آسان شود.(3)
این اقدام با دوران حکومت معتضد عباسی مصادف بود، ایامی که وی با علویان و شیعیان روابط خوبی داشت. محمد بن زید، به تعمیر و بازسازی اوقاتی برای آنان قرار داد. مرقد امام علی (ع) نیز اقدام کرد و خود به زیارت آن دو بزرگوار رفت و اوقاتی برای آنان قرار داد.
منابع داخل متن
1: أعيان الشيعه ، ج ۳، در بیان تعمیر و مرمت قبر امیر مومنان علی (ع) و ج ۴، ص ۳۰۵؛ نزهة اهل الحرمین، ص ۲۰ به نقل از کتاب امان الاخطار و فرحة الغزي، ص ۶۱
2: مناقب آل ابیطالب ، محمد بن علی ابن شهر آشوب، ج ۳ ص ۳۵۳
3: شهر حسین ، مدرس ، ص ۲۱۷
منبع: کتاب سیر تاریخی بارگاه امام حسین(ع)
نویسنده:خانم مینو قهرمان
